

Evde Olumlu Öğrenme Ortamı Oluşturmak
İstenilen her şeyi öğrenciye okulun tek başına kazandırması mümkün değildir. Okulda öğrenciye kazandırılanlar aileler tarafından da desteklenip pekiştirilmezse kısa zamanda kaybedilir. Bunun için anne babanın okulla iş birliğine girerek öğrencinin okulda hangi konuları öğrendiğini, neleri öğrenmesi gerektiğini, çocuğa hangi konularda nasıl yardımcı olabileceklerini, çocuklarının eğitiminde üstlenebilecekleri rolleri öğrenmeleri gerekir.
Çocukların başarılarına katkıda bulunabilmek için öncelikle onlara öğrenebilecekleri ve öğrendiklerini pekiştirebilecekleri nitelikte bir çalışma ortamı sağlamak gerekir. Bu ortamın sağlanabilmesi için şunlar yapılabilir:
• Çocuğa çalışabileceği bir mekân hazırlamak
• Televizyon izleme ve bilgisayarla oynama saatlerine sınır getirmek
• Etkin bir zaman planlaması ve yönetimi konusunda çocuğa yardımcı olmak (Örneğin çocukla birlikte günlük ve haftalık çalışma planları yapıp planın uygulanıp uygulanmadığı izlenebilir. Ancak planın gerçekçi olmasına ve çocuğu kapasitesinin üzerinde zorlamamasına dikkat edilmelidir.)
• Ev ödevlerinin hazırlanmasında rehberlik yapmak (Ev ödevleri sayesinde öğrenciler hem öğrenme sürecinin aktif katılımcısı olur hem de öğrendiklerini pekiştirme imkânı elde ederler. Aile bu konuda çocuğuna, ödevlerini tam ve doğru olarak yapıp yapmadığını kontrol etmek, ihtiyaç duyduğu araç gereçleri ve ortamı sağlamak, araştırma yapmasını teşvik etmek vb. yollarla katkıda bulunabilir.)
• Okul etkinlikleri ile ilgili olarak çocuklarıyla konuşmak, tartışmak (Kısaca "evet" ya da "hayır" cevaplarıyla geçiştirilemeyecek sorularla o gün okulda ne öğrendiği konusunda çocukla ayrıntılı şekilde konuşulmalıdır. Ailenin çocuğun öğrenmesine ilgi gösterdiğini ortaya koymasının en etkili yolları, okulda yaşananlarla ilgili olarak çocukla iletişim içinde olması ve yapılanları tartışma olanağı sağlamasıdır.
• Birlikte yüksek sesle okumak
• Sorumluluk alma, sosyal beceriler ve kendini kontrol etme ile ilgili deneyim ve öğrenme fırsatları sağlamak
• Çocuğa öğrenme ve çalışma konusunda örnek olmak (Öğrenmenin önemli olduğu ve yetişkin yaşamının da bir parçası olduğu çocuğa gösterilmelidir. Çocuk, anne babayı okurken, hesap yaparken, İnternet'te araştırma yaparken görmelidir. Çocuğun merakını gidermesi için araştırma yapması cesaretlendirilmelidir.)
• Çocuk yardım istediğinde cevabı söylemek yerine ona cevabı bulmasına yardımcı olacak sorular eşliğinde rehberlik etmek
Çocuğun Programlı Çalışmasına Rehberlik Etmek
• Çocuğun ev ödevlerini yapabilmesi için sessiz ve düzenli bir yere sahip olması sağlanmalıdır. Çocuğun ders çalıştığı yerde televizyon olmamalı, buraya sürekli insanlar girip çıkmamalıdır. Ayrıca çocuğun ders çalışırken bir yandan İnternet ya da telefonla görüşme yapmaması sağlanmalıdır. Gürültülü bir evde yaşanıyorsa aile üyelerinden bir süre sessiz faaliyetler yapmaları istenmelidir.
• Çocuğun ihtiyaç duyacağı malzemelerin (atlas, sözlük, ansiklopedi vb.) elinin altında olması sağlanmalıdır. Bilgisayarlar da ev ödevleri için güçlü kaynaklardır. Öğrenci bilgisayar ve İnternet'i rapor yazmak, araştırma yapmak, sınıf arkadaşları ya da öğretmeni ile ödevler hakkında konuşmak için kullanabilir. Ancak ödevlerin hazırlanmasında bilgisayar kullanımı ile ilgili olarak okul politikasının ne olduğu öğretmenle konuşularak öğrenilmeli ve ona göre hareket etmeye çalışılmalıdır.
• Çocuğa zaman yönetimi konusunda yardımcı olunmalıdır. Örneğin ev ödevlerinin gün içinde belli saatlerde yapılması sağlanabilir. Ev ödevi için düzenli bir saatin olması, çocuğun ev ödevlerini bitirmesini kolaylaştırır. Bunun ne zaman olacağı, çocuğa ve ailenin düzenine bağlıdır. Proje ve performans ödevi gibi zamana yayılan çalışmalarda takvim kullanması teşvik edilerek ne kadar süresi kaldığını kontrol etmesi sağlanabilir. Ev ödevleri konusunda olumlu olunmalıdır. Çocuğun, başarısızlık ya da hayal kırıklığı yaşadığı durumlarda kısa bir ara vermesi sağlanabilir.
Ev Ödevleri Neden Verilir?
• Ev ödevleri öğrenmeyi pekiştirir ve daha fazla beceri edinilmesini sağlar.
• Okulda verilen bilgilerin hatırlanıp anlaşılmasını kolaylaştırır.
• Çocuk ev ödevleri sayesinde öğrenmenin sadece okulda değil her yerde olabileceğini anlama fırsatı bulur.
• Ev ödevleri sayesinde çocuk zaman yönetimi becerisi, sorumluluk ve bağımsızlık kazanabilir.
Anne Baba Ev Ödevi Konusunda Neler Yapabilir?
• Çocuğun ev ödevi yapması ya da yapmaması gibi bir seçeneği yoktur. Üzerinde durulması gereken konu, ev ödevinin ne zaman ve nasıl yapılacağıdır.
• Ev ödevlerinin mantığı bunu çocuğun kendi başına yapmasıdır. Ödevler çocuğundur. Ödevin ne olduğu net bir şekilde anlaşılıyorsa, gerekenler çocuğun elinin altında ise ebeveyn görevini yapmış demektir. Ebeveyn ödevin içine çok girer ve çok yardım ederse çocuk bu yardıma veya desteğe bağımlı hâle gelebilir. Bu da ev ödevlerinin en temel amacı olan bağımsızlık ve sorumluluğun gelişimini olumsuz etkiler. Anne babanın yapması gereken, çocuğun ödevler konusunda organize olmasına, ödevlerin yapılacağı bir saat belirlemesine yardımcı olmaktır. Anne baba, başlangıçta çocuk ödev yaparken onun yanında yer alabilir. Çocuk dersini çalışırken dergi, kitap vb. okuyabilir ya da çocuğun dikkatini dağıtmayacak başka bir işle meşgul olabilir. Zaman içinde çocuk ödev saatinde başka bir şeyle uğraşamayacağını anladığında kısa süreliğine odadan uzaklaşabilir. Daha sonra çocuk bu konuda alışkanlık kazandığında onu dersleriyle baş başa bırakmak gerekir.
• Ev ödevleri konusunda çocuğun yararına olacak şekilde öğretmenle iş birliği kurulmalıdır. Okulun ödev politikası hakkında hem okuldan hem öğrenciden bilgi alınmalıdır.
• Çocukla ödevler hakkında konuşulabilir. Örneğin "Bu ödevi daha rahat çalışabileceğin küçük parçalara nasıl bölebilirsin?", "Ne yapman gerektiğini iyice anladın mı?", "Ödevi yapmak için gerekli ön bilgilere sahip misin?", "Ödevi yapabilmen için hangi malzemelere ihtiyacın var?", "Harika iş çıkardın! Bak, ilk sayfa bitti bile."
• Eğer çocuk ev ödevini yapmadıysa öğretmen bilgilendirilip teneffüste ya da okul çıkışında eksik ödevini yapması için zaman tanıması istenebilir. Böylece çocuk ödevin her koşulda yapılması gereken bir şey olduğunu anlayacaktır.
Öğretmene Haber Ver!
Aşağıdaki konularda problem yaşanıyorsa öğretmen bilgilendirilmelidir:
• Anne baba elinden geleni yaptığı hâlde çocuk ödevlerini yapmayı reddediyorsa
• Anne baba ya da çocuk ödevin amacını anlamadıysa
• Ödevde ne istendiği anlaşılamıyorsa
• Ödevler çok kolay ya da çok zor geliyorsa
• Ödevler dengesiz bir dağılım içinde veriliyorsa (örneğin bazı gün hiç ödev yokken bazı gün dört ödev birden veriliyorsa)
• Çocuk okula devam sorunu yaşamışsa
Sınavlara Hazırlık Sürecinde Anne Baba Neler Yapabilir?
• Sınavlar öğrencinin neyi ne kadar bildiğini değerlendirmeye yönelik uygulamalardır. Öğrenilen bilginin ölçülebilen yanıyla ilgilidir. Sınavlar öğrenme sürecinden ayrı düşünülemez. Anne babalar çocuklarının sınavları için bir şey yapmak istiyorlarsa onların kaliteli öğrenme deneyimlerinden geçmelerini sağlayacak koşulları hazırlamaya çalışmalıdırlar.
• Çok küçük yaşlardan itibaren çocuğa öğrenmenin önemi öğretilmiş olmalıdır. Merak teşvik edilmeli ve olumlu öğrenme ortamı kurulmuş olmalıdır.
• Olumlu bir benlik imajına sahip olmak (kendisini uygun, güzel, olumlu bulmak) başarıyı arttırabilir.
• Çocuğun okula ve sınavlara karşı olumlu bir tutum içinde olması sağlanmaya çalışılmalıdır.
• Çocuğun iyi bir okuyucu olması teşvik edilmelidir. İyi bir okuyucu olmak hem öğrenme hem de sınavlar için temel bir beceridir.
• Çocuğun öğretmenleriyle sürekli temas hâlinde olunmalıdır. Okul toplantıları elden geldiğince kaçırılmamalıdır. Böylelikle çocuğun iyi öğrenebilmesi için neler yapılması gerektiği daha açık hâle gelir.
• Çocuğun sınavları, ödevleri ve projeleri takip edilerek öğrenme sürecinde bulunduğu nokta ve olası ihtiyaçları gözetilmelidir.
• Sınavlarda başarılı olmanın temel anahtarı planlama yapmaktır. Anne babalar çocuklarına, çalışmaları üzerindeki kontrolün sadece kendilerine ait olduğunu hissettirecek plan ve yöntemi bulma konusunda yardımcı olabilirler.
• Her konu için zaman çizelgesi hazırlanabilir.
• Uzun konular kısa alt bölümlere ayrılabilir.
• Çocuğun gerek duyduğu tüm malzemenin elinin altında olduğundan emin olunmalıdır.
• Tekrarları daha ilginç hâle getirecek kırtasiye malzemeleri alınabilir (fosforlu kalemler vb.).
• Çocuğun öğrendiklerini yeniden gözden geçirdiği zamanlarda veya sınav öncesinde onu desteklemenin en iyi yolu, ev yaşamını sakin ve huzur verici kılmaktır. Ev halkına çocuğun baskı altında olduğu anlatılmalıdır.
• Ödül almak ya da anne babayı mutlu etmek için değil, kendisi açısından en iyi olanı yapmak için gayret etmesi gerektiği vurgulanmalıdır.
• Ev ödevleri ve çalışma için düzenli bir saat dilimi oluşturmasında çocuğa yardımcı olunmalıdır.
• Sınavlar nedeniyle çocuk gerilmemelidir. Hastalık derecesinde endişe sınavlarda başarının düşmesine neden olabilir.
• Çocuk deneme sınavlarında bazı başarısızlıklara uğrarsa nerede ve nasıl hata yaptığı anlaşılmaya ve bu hataları giderecek yollar bulunmaya çalışılmalıdır.